Sinh học lớp 7 Kết nối tri thức Bài 22

Mở đầu: Thực vật là một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái và đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống của con người. Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các quá trình sống ở thực vật, bao gồm quang hợp, hô hấp và sự sinh trưởng phát triển của cây. Những quá trình này không chỉ giúp cây duy trì sự sống mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và các sinh vật khác.

I. Quá trình quang hợp:

Quá trình quang hợp là một trong những quá trình sống cơ bản và quan trọng nhất ở thực vật. Đây là quá trình mà cây xanh sử dụng ánh sáng mặt trời để tổng hợp chất hữu cơ từ khí carbon dioxide (CO2) và nước (H2O). Quá trình này diễn ra chủ yếu ở các lá cây, nơi chứa nhiều lục lạp. Lục lạp là cơ quan chứa diệp lục, một sắc tố có khả năng hấp thụ ánh sáng.

Quá trình quang hợp diễn ra như thế nào? Quá trình quang hợp có thể tóm tắt qua phản ứng hóa học sau:
6CO2+6H2O+aˊnhsaˊng→diệp lụcC6H12O6+6O26CO_2 + 6H_2O + ánh sáng \xrightarrow{\text{diệp lục}} C_6H_{12}O_6 + 6O_2
Trong đó, cây hấp thụ CO2 từ không khí và H2O từ đất. Dưới tác dụng của ánh sáng, cây sẽ chuyển hóa chúng thành glucose (C6H12O6), một loại đường, và giải phóng khí oxy (O2) ra môi trường. Glucose không chỉ là nguồn năng lượng cho cây mà còn là nguyên liệu để xây dựng các bộ phận khác của cây.
Ý nghĩa của quang hợp: Quang hợp không chỉ giúp cây duy trì sự sống mà còn cung cấp oxy cho sinh vật sống trong môi trường. Chính nhờ quang hợp, cây cối có thể duy trì vòng tuần hoàn tự nhiên giữa oxy và CO2 trong khí quyển.

II. Quá trình hô hấp ở thực vật:

Hô hấp là quá trình mà cây sử dụng để chuyển hóa các chất hữu cơ thành năng lượng cần thiết cho các hoạt động sống của mình. Đây là một quá trình ngược lại với quang hợp. Trong khi quang hợp tạo ra glucose và oxy, thì hô hấp sử dụng glucose và oxy để tạo ra năng lượng, đồng thời thải ra CO2 và nước.

Quá trình hô hấp: Quá trình hô hấp diễn ra trong tế bào thực vật, chủ yếu tại các ti thể. Phản ứng hô hấp có thể viết dưới dạng sau:
C6H12O6+6O2→ti thể6CO2+6H2O+na˘nglượng(ATP)C_6H_{12}O_6 + 6O_2 \xrightarrow{\text{ti thể}} 6CO_2 + 6H_2O + năng lượng (ATP)
Trong đó, glucose kết hợp với oxy để tạo thành năng lượng ATP, khí CO2 và nước. ATP (adenosine triphosphate) là nguồn năng lượng chủ yếu cho các hoạt động sống của tế bào.
Tầm quan trọng của hô hấp: Hô hấp giúp cây thực hiện các chức năng sống như sinh trưởng, phát triển và duy trì các hoạt động sinh lý khác. Dù cây có thể thực hiện quang hợp vào ban ngày, nhưng quá trình hô hấp diễn ra liên tục, cả ngày lẫn đêm, để cung cấp năng lượng cho các tế bào thực vật.

III. Quá trình sinh trưởng và phát triển:

Sinh trưởng và phát triển của thực vật là một quá trình phức tạp bao gồm sự tăng trưởng về kích thước, sự phát triển về cấu trúc và sự hoàn thiện chức năng của các bộ phận cây. Quá trình này chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, chất dinh dưỡng, và đặc biệt là hormon thực vật.

Sinh trưởng: Sinh trưởng là quá trình tế bào thực vật phân chia và tăng trưởng về kích thước. Quá trình này chủ yếu diễn ra ở các đỉnh sinh trưởng, chẳng hạn như ngọn cây, rễ cây. Các tế bào mới sẽ tiếp tục phát triển và chuyển hóa thành các mô thực vật, từ đó tạo ra các bộ phận như lá, thân, rễ.
Phát triển: Phát triển là quá trình mà cây chuyển từ trạng thái non nớt sang trạng thái trưởng thành, có khả năng sinh sản. Phát triển không chỉ bao gồm sự lớn lên về kích thước mà còn là sự biến đổi về chức năng và hình dạng của các bộ phận cây. Cây sẽ ra hoa, kết quả và sinh sản để duy trì nòi giống.
Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển: Sinh trưởng và phát triển của cây phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài như nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, và thành phần dinh dưỡng trong đất. Cây cần đủ các yếu tố này để có thể phát triển bình thường và khỏe mạnh.

IV. Kết luận:

Các quá trình quang hợp, hô hấp và sinh trưởng phát triển là những quá trình sống cơ bản giúp thực vật duy trì sự sống và phát triển. Thực vật không chỉ cung cấp oxy cho môi trường mà còn là nguồn thực phẩm và nguyên liệu cho con người. Hơn nữa, sự phát triển của cây còn đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường, giúp cân bằng hệ sinh thái.

-12%5